Po co nam emocje?

Dlaczego podczas nocnej wędrówki umysł reaguje silnymi emocjami, takimi jak lęk czy strach, na ruchy krzaków, które ostatecznie okazują się jedynie powiewem wiatru? Chociaż istnieje wiele potencjalnych zagrożeń w otoczeniu, czy różnorodność emocji nadal jest korzystną cechą z perspektywy ewolucyjnej?

Według Cosmides i Tooby (2005), emocje są kluczowym mechanizmem adaptacyjnym, głównie dlatego, że ludzki układ nerwowy jest cały czas bombardowany licznymi bodźcami otoczenia, a emocje spełniają rolę przystosowawczą, dzięki szybkości ich reakcji. Często nasz bardziej zaawansowany umysł "analityczny" nie jest tak szybki, jak pierwotne warstwy mózgu, takie jak ciało migdałowate, odpowiedzialne za funkcjonowanie emocjonalne.

Emocje pełnią istotną rolę w przystosowaniu człowieka do środowiska, aktywując, dezaktywując i modyfikując funkcje umysłowe, koordynując różne aspekty funkcjonowania, rozwiązując problemy adaptacyjne oraz wychwytując sygnały w otoczeniu.

Emocje wynikają z procesu adaptacji, umożliwiającego rozwiązanie problemów adaptacyjnych w zmieniającym się otoczeniu. Mózg, rozwijając się w procesie ewolucji, nauczył się wykorzystywać informacje z ciała i otoczenia do regulacji zachowań i funkcji ciała, zachowując system emocjonalny.

Umiejętność zarządzania naszymi emocjami, tak zwana regulacja emocji, wpływa zatem na nasze podstawowe funkcje, takie jak spostrzeganie, uwaga, uczenie się, pamięć, podejmowanie decyzji, kategoryzacja i reakcje fizjologiczne.

Korzyści efektywnej regulacji emocji:

• Zwiększenie pozytywnych emocji w życiu codziennym.
• Lepsze zrozumienie własnych zachowań.
• Unikanie wybuchów emocjonalnych wynikających z nagromadzenia uczuć.
• Większy dostęp części racjonalnej naszego umysłu, pozwalając nam podejmowanie bardziej świadomych działań.
• Redukcja objawów fizjologicznych, takich jak bóle czy nasilenie objawów chorób autoimmunologicznych.
• Poprawa ogólnego samopoczucia.

Bibliografia

Carmody, J. (2020). Evolutionary Psychology and Mindfulness and Meditation: Easing the Anxiety of Being Human. Shackelford T. K. (Eds), The SAGE Handbook of Evolutionary Psychology: Applications of Evolutionary Psychology (pp. 94-106). SAGE Publications. Gross J.J. (1998b) The emerging field of emotion regulation: An integrative review, Review of General Psychology, 2, s. 271–299. Szczygieł, D. (2014). Regulacja emocji a dobrostan. Konsekwencje wyprzedzającej i korygującej regulacji emocji [Emotion regulation and well-being. Consequences of antecedent-focused and response-focused emotion regulation strategies].